In het CAD-magazine (jaargang 23 nr 1) is een interview gepubliceerd met Willem Dantuma over de toepassing van BIM in de huidige praktijk.

Onderstaand het artikel:

Dantuma-Wegkamp wil nauwere samenwerking

"Dit is het moment om met BIM te beginnen"

Door Lambert-Jan Koops

Dantuma-Wegkamp is een ingenieursbureau dat zich richt op constructief ontwerp, kwaliteitscontroles van constructies, schadeonderzoek, luchtdichtheidsmetingen en thermografie. Alhoewel de oprichters al veel langer actief zijn in de verschillende werkvelden, is het bedrijf zelf nog jong. En zoals het een jonge onderneming betaamt, maakt Dantuma-Wegkamp dan ook graag gebruik van de modernste technieken.

Zoals de naam al doet vermoeden is Dantuma-Wegkamp opgericht door de heren Dantuma en Wegkamp. Henk Wegkamp had voor de samenwerking al veel ervaring opgedaan in het uitvoeren van risicoanalyses, kwaliteitscontroles en schadeonderzoek op bouw- en bouwbesluittechnisch gebied. Luchtdichtheid en thermografie maakten eveneens een belangrijk deel uit van zijn werkzaamheden. Daarnaast ontwikkelde Wegkamp (projectgerichte-) scholingstrajecten en publiceert regelmatig in vakbladen. Willem Dantuma had zich gespecialiseerd in het maken van constructieve ontwerpen. Met aandacht voor zowel esthetische, economische als uitvoeringstechnische aspecten brengt hij concepten tot stand. Daarnaast kon Dantuma bogen op jarenlange managementervaring, opgedaan als directie-voorzitter bij een middelgroot ingenieursbureau.

De bundeling van de krachten in Dantuma-Wegkamp is volgens Dantuma het gevolg van faalkosten. "Het is niet moeilijk om te begrijpen dat faalkosten in de bouw ontstaan door miscommunicatie, uitwisseling van niet volledige of onjuiste data en/of het opnieuw uitvoeren van werkzaamheden die eerder al door andere partijen zijn gedaan. Toch hebben we ons, ook voor onze samenwerking, vaak afgevraagd hoe het toch mogelijk is dat er in deze moderne tijd nog steeds zo veel geld verloren gaat in de bouw. En dan bedoel ik dus niet dat we ons afvragen hoe het gebeurt, maar meer dat we ons afvragen waarom er niets aan gedaan wordt. Vergeet niet dat de schatting is dat er zo‘n 10 procent van een gemiddeld bouwbudget verloren gaat aan faalkosten. Het leek ons wel de moeite waard om daar eens wat aan te doen."

Kennis en ervaring

De doelstelling die het bedrijf Dantuma-Wegkamp heeft gesteld is dat het door adviserend en dienstverlenend partnerschap de efficiency van het bouwproces wil verbeteren, waardoor faalkosten verminderen. Dantuma: "Voor het kunnen verminderen van faalkosten is allereerst kennis en ervaring nodig in elke schakel van de bouwketen, maar vooral ook de wil en de capaciteit om te kunnen samenwerken op basis van vertrouwen. Daarbij moet integraal gedacht worden en verbindingen worden gelegd tussen de partijen in de bouwketen. Dat kan uiteraard op verschillende manieren, maar wij hebben er voor gekozen om dit te doen met behulp van Revit en het door Cadac geleverde TheModus."

TheModus is een concept dat bestaat uit software, content en diensten voor controle over Revit-projecten. TheModus standaardiseert en automatiseert hierbij ontwerpprocessen en biedt diverse mogelijkheden om Revit-modellen te analyseren, rapportages te genereren en projecten te creëren, te delen en te beheren. De bedoeling hiervan is dat architecten, aannemers, ingenieursbureaus en installateurs die Autodesk Revit gebruiken, meer controle krijgen over BIM-projecten. Dantuma legt uit hoe hij TheModus inzet: "Wij maken gebruik van de analyse- en communicatiemogelijkheden van de software en zetten bij samenwerkingsprojecten vooral in op een manier van werken. Dat betekent dat we niet zo zeer kijken naar de aanschaf van specifieke tools en bijvoorbeeld van onze partners niet verwachten dat ze dezelfde software zullen gebruiken als wij. Wel houdt het in dat we er de voorkeur aan geven dat alle betrokkenen gebruik maken van 3D-modellen, omdat deze veel meer inzicht geven in het ontwerp."

Te vroeg

Het gebruik van 3D door verschillende betrokkenen is op zichzelf niet genoeg om te kunnen spreken van een echt bouw informatiemodel. Dantuma zou dan ook graag de volgende stap willen maken en gegevens van meerdere partijen integreren in een samenwerkingsmodel. Daar lijkt het echter nog een beetje te vroeg voor. "Toen wij ons bedrijf begonnen eind 2010, hadden we al zo veel gelezen en gehoord over BIM dat we dachten dat iedereen er al mee bezig was, maar dat bleek toch tegen te vallen. Eigenlijk durf ik wel te stellen dat het echte werk nog moet beginnen op dat gebied. Want we hebben al wel ons best gedaan om complete projecten op te zetten, maar zijn vooralsnog niet verder gekomen dan een aantal projecten waarbij modelgegevens werden uitgewisseld. Dat is wel een stap in de goede richting, maar nog geen BIM."

Volgens Dantuma is een van de redenen dat het nog niet zo opschiet met een totaal BIM gelegen in het feit dat veel partijen momenteel in hun eentje aan het uitpluizen zijn wat ze er mee kunnen. "En dat terwijl het juist een samenwerkingsoplossing is. Het is natuurlijk wel goed dat er in ieder geval aandacht voor is, want ik denk dat het nu het moment is om er mee te beginnen. Door de economische terugval is het nog belangrijker om de kosten terug te dringen en nu ontstaan dan ook de samenwerkingsverbanden die in de toekomst stand zullen houden. Ik ben er dan ook van overtuigd dat de bedrijven die nu voorop lopen en de kar trekken, de bedrijven zijn die niet alleen de economische dip zullen overleven, maar er ook als winnaar uit zullen komen."

Technische obstakels

Dantuma is een groot voorstander van BIM, maar dat betekent niet dat hij geen oog heeft voor de problemen die er aan vast zitten. Zo is de uitwisseling nog niet in alle gevallen optimaal.

De bibliotheken in Revit zijn in de ogen van Dantuma inmiddels wel zo ver dat ze de tools bevatten om resultaat mee te boeken, maar er moet natuurlijk ook uitwisseling plaats kunnen vinden met niet-Revit gebruikers. "We hebben meegedaan aan de BIM caseweek en daar kwamen we nog wel een aantal technische obstakels tegen die nog overwonnen moeten worden. Zo zijn we er inmiddels achter dat uitwisselen met behulp van IFC niet in alle gevallen de gewenste informatie oplevert", aldus Dantuma.

Een ander punt van aandacht is de aanpsrakelijkheid binnen een samenwerkingsverband. "Dat is inderdaad iets waar veel vragen over worden gesteld. Veel bedrijven zijn toch bang dat een andere partij iets met de data doet waar ze zelf geen controle meer over hebben. Dit willen ze dan eerst juridisch helemaal dicht timmeren voor ze de volgende stap durven te zetten. Dat is volgens mij iets te bang. We zijn nu in de opbouwende fase en daarin moet je ook durven om andere partijen te vertrouwen. Als je dat niet kunt, kun je immers nooit samenwerken."

Voorbeeldproject

Het opstarten van een samenwerkingsproject waar Dantuma-Wegkamp bij betrokken is, begint altijd met een inventarisatie. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de software die alle betrokken partijen gebruiken, maar ook naar de manier waarop ze tegen de samenwerking aankijken. Vervolgens maken Dantuma en zijn collega‘s een voorstel voor een pilot, waarbij ze ook inzichtelijk maken wat de voordelen zijn voor alle betrokkenen.

Een voorbeeld van een dergelijk project is de bouw van een autarkische woning in het Drentse Dwingeloo. Dit is een woning die volledig zelfvoorzienend is op het gebied van energie en water. De woning is ontworpen op een zeer lage EP en in de detaillering is extra gelet op luchtdichtheid en warmteverlies.Voor de installaties wordt uitgegaan van de nieuwste inzichten op het gebied van energie-zuinig bouwen. De opbouw van de constructie wordt deels gedaan met materialen die weer hergebruikt kunnen worden volgens het cradle to cradle-principe.

Het gebouw was door B+O Architecten uit Meppel ontworpen in 2D-AutoCAD. Op basis van dit ontwerp is het geheel vervolgens uitgewerkt in 3D-Revit door medewerkers van Dantuma-Wegkamp, die de 3D-informatie doorgaven aan de staal- en houtskeletbouwers. Een nuttige toevoeging volgens Dantuma: "Het gebouw heeft een dak dat in verschillende vlakken verloopt en is opgebouwd uit stalen liggers en houten balklagen. De dakconstructie wordt opgevangen door stalen kolommen en spanten en de wanden bestaan uit optimaal geïsoleerde houtskeletbouwwanden. Al met al was het een bijzonder complexe constructie, zodat het 3D-model ook echt een belangrijke functie had bij de controle van het geheel en de inpassing van de onderdelen. En ik denk dan ook dat dit een goed voorbeeld is van hoe het moet. Met kleine stapjes toewerken naar projecten waarin steeds meer informatie wordt uitgewisseld en waarin steeds meer wordt samengewerkt. Dat is echt een inzicht dat ik het afgelopen jaar heb opgedaan, want toen we begonnen met Dantuma-Wegkamp dacht ik heel groot, maar nu ben ik erachter gekomen dat in de praktijk kleine stappen het meeste resultaat opleveren, omdat die voor iedereen te behappen zijn. Alle betrokken partijen waren ook heel enthousiast na afloop, dus ik heb er het volste vertrouwen in dat het goed gaat komen met BIM. Het zal niet in één keer gebeuren, maar het komt er aan."