Op 30 november jl. heeft Dantuma-Wegkamp haar zevenjarig bestaan gevierd met de 7e Dantuma-Wegkamp lezing. Meer dan 60 gasten kwamen naar de Gasfabriek in Meppel voor een inspirerende lezing van Aart van den Hoorn van Woonconcept Energie B.V. en Henk Wegkamp van ons kantoor. De lezing stond in het teken van Nul op de Meter (NOM), Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG) en de energieprestatievergoeding (EPV). Inhoudelijk werd er ingegaan op de betekenis en de consequenties van deze begrippen.
Vanaf 15:00 uur stroomde het Zuiverhuis van de Gasfabriek langzaam vol. Na een welkomstdrankje ging het programma van start met een introductie door Willem Dantuma over zeven jaar Dantuma-Wegkamp.
Dantuma-Wegkamp heeft zich in zeven jaar tijd ontwikkeld tot een bureau dat steeds meer disciplines in huis heeft en door integratie toegevoegde waarde levert aan het bouwproces. Veel van de werkzaamheden werden kort toegelicht, waarbij aangestipt werd dat onder andere de vraag naar energetische concepten groeit. Ook werd kort aandacht besteedt aan E-TRIAS, een zelfontwikkeld programma, dat voortkomt uit de PHPP (PassiefHuis Projecterings Pakket). Door E-TRIAS wordt inzichtelijk met welke investeringen en materialen, bouwkundig en installatietechnisch, een optimum bereikt wordt tussen energiezuinigheid en rendement van te renoveren of nieuw te bouwen woningen. Uitkomst is een gebouw met het meest optimale wooncomfort tegen de laagste maandlasten en onderhoudskosten.
De hoogte van de woonlasten kunnen indien gewenst met een verzekerde garantie worden afgegeven van tien jaar. Hiermee wordt een zeer concurrerende woning aangeboden; onderbouwd en gegarandeerd energiezuinig, gezond en comfortabel en economisch renderend. E-TRIAS is toegankelijk voor particulieren, hiermee speelt het ook in op de wens van de overheid om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen.
Vervolgens werd het woord gegeven aan Aart van den Hoorn, hij behandelde het thema EPV in relatie met woningcorporaties. Woonconcept Energie B.V. is een dochteronderneming van Stichting Woonconcept te Meppel. Het bedrijf levert duurzame warmte en koude o.a. met behulp van een WKO- of een houtpelletinstallatie. Stichting Woonconcept en Woningstichting SWZ zijn woningcorporaties met respectievelijk 12.500 en 8.000 woningen, garages en bedrijfspanden in beheer.
De EPV is voor velen nog onbekend. Woningcorporaties moeten nieuwe strategieën implementeren, wat betreft energetische concepten, in een beleid en ondernemingsplan. De EPV creëert ruimte voor woningcorporaties om te investeren in energiezuinige woningen. De EPV is een gegarandeerde energieprestatie, dit betekent dat monitoring noodzakelijk is zodat prestaties inzichtelijk zijn voor zowel huurder als verhuurder.
De EPV brengt ook verschillende risico’s met zich mee. Als blijkt dat niet aan de eisen wordt voldaan om in aanmerking te komen voor de vergoeding, dan mag deze vergoeding niet aan de huurder worden gevraagd. Daarnaast is er een ondergrens waaraan voldaan moet worden, de wet voorziet niet in een lineaire vergoeding. Ook kan gesteld worden dat wanneer een gegarandeerde prestatie niet geleverd is er sprake is van een gebrek, in dit geval kan de huurder herstel vorderen en mogelijk een huurverlaging.
Na een korte pauze, waar alle genodigden een hapje en drankje konden nuttigen, nam Henk Wegkamp het woord over.
Henk besprak allerlei begrippen die te maken hebben met energetische concepten. NOM is niet altijd haalbaar of wenselijk vanwege de woonlasten voor de bewoner. Er zijn in totaal tien verschillende energieconcepten waarmee NOM bereikt kan worden. Deze concepten zijn gebaseerd op all electric, warmtenet en aardgas. EPC 0,00 was altijd een doelstelling, maar dit gaat verdwijnen. In plaats van EPC 0,00 komt BENG. BENG wordt vanaf 2020 geïntroduceerd voor de woningbouw, het is op dat moment alleen een wettelijke eis wanneer de oplevering na 2021 plaats zal vinden.
Aan de hand van een voorbeeld hoekwoning werd duidelijk wat de verschillende doelstellingen (EPC = 0,4, EPC = 0,00, NOM en BENG) betekenen voor de energetische concepten en bijbehorende investeringen.
De EPV stelt NOM als voorwaarde, automatisch is de EPC-berekening dan ook een voorwaarde. De EPC houdt rekening met een fictief gezin en met één klimaat in heel Nederland, in plaats van met sub klimaten zoals in de PHPP. Het resultaat is dat NOM nooit daadwerkelijk Nul op de Meter zal zijn omdat het klimaat en gezinsgrootte per situatie verschillen. De EPV stelt daarnaast dat de bewoner er financieel niet op achteruit mag gaan. Dit betekent vaak dat de woningcorporatie de lasten draagt en de bewoner van de voordelen geniet.
NOM stelt eisen aan de energiebehoefte en energieopwekking van een woning, niet op het primaire energiegebruik. De energiebehoefte is ongrijpbaar, het kan beïnvloed worden door bijvoorbeeld beter te isoleren. Door het energieverlies te beperken zal de energiebehoefte dalen. De installaties voor verwarming en het warmtapwater hebben geen relatie met de energiebehoefte. Tevens geldt dit voor pv-panelen. De manier van ventileren beïnvloedt de energiebehoefte van de woning echter wel. Het energieverlies door ventilatie kan worden voorkomen door een WTW toe te passen op de ventilatieretourlucht. Ook kan het energieverlies worden beperkt door betere beglazing toe te passen en luchtdichter te bouwen. Door eisen te stellen aan de energiebehoefte is het noodzakelijk om kwalitatief goede woningen te bouwen.
BENG-woningen stellen ook eisen aan de energiebehoefte, deze mag niet groter zijn dan 25 kWh/m² per jaar. Ook stelt BENG eisen aan het primair energiegebruik en het aandeel hernieuwbare energie. Vaak wordt gedacht dat woningen die verwarmd worden op aardgas niet kunnen voldoen aan de BENG-indicatoren. Dit is echter conform de voorbeeld hoekwoning wel haalbaar wanneer er balansventilatie wordt toegepast in combinatie met zonnepanelen en kozijnen voor een passiefhuis.
All electric is ook een optioneel concept, vaak met een warmtepomp. In dit geval moet ook de schil verbeterd worden, hierbij moet de juiste verhouding worden gevonden zodat het rendement van de warmtepomp niet negatief beïnvloed wordt. De qv;10-waarde is in het geval van de voorbeeld hoekwoning 0,2. Warmtepompen zijn relatief kostbaar, waardoor de investering groter is. De warmtepomp kan vervangen worden door elektrisch te gaan verwarmen, hierbij zijn pv-panelen en een elektrische boiler een vereiste. Een aandachtspunt blijft dan de luchtdichtheid. Ook voor appartementencomplexen is elektrisch verwarmen een geschikt systeem.
Het blijkt dus dat er veel mogelijkheden zijn om bepaalde doelstellingen (EPV, NOM, BENG) te behalen. Niet altijd zijn de mogelijkheden even gunstig voor de bewoners en/of de corporaties. Afhankelijk van de gemaakte keuzes kunnen voordelen behaald worden voor zowel de bewoners als mede de corporaties. Het is vooral belangrijk dat van tevoren duidelijk is welke verwachtingen en/of wensen er zijn en deze mee te nemen in het ontwerp voor de eventuele EPV.
Na afloop van de lezing was het tijd voor een hapje en een drankje.