Strengere eisen aan luchtdichtheid.
Luchtdicht bouwen blijkt zo makkelijk nog niet. Overmatige luchtinfiltratie in woningen – al dan niet opgemerkt – is aan de orde van de dag. Deze wordt vooral veroorzaakt door niet goed sluitende draaiende delen: tot wel 40 procent van de totale infiltratie kan hieraan worden toegeschreven.
Het beperken van infiltratie bij draaiende delen is van belang om onnodig warmteverlies, tochtklachten en lekkage te voorkomen. Bovendien heeft infiltratie een ontregelende invloed op gebalanceerde ventilatie. De luchtinfiltratie kan zo groot zijn dat niet wordt voldaan aan de eisen uit het Bouwbesluit of aan de infiltratiewaarde zoals opgenomen in de EPC-berekening van het gebouw. Aanpassingen zijn dan noodzakelijk.
Luchtdichtheidsklassen
Het soort ventilatiesysteem en de mate van energiezuinig bouwen zijn bepalend voor de luchtdichtheidsklasse waaraan moet worden voldaan. NEN 1087 onderscheidt vier verschillende ventilatiesystemen:
- A: Natuurlijke toevoer met natuurlijke afvoer;
- B: Mechanische toevoer met natuurlijke afvoer;
- C: Natuurlijke toevoer met mechanische afvoer;
- D: Mechanische toevoer met mechanische afvoer.
De relatie met de luchtdichtheidsklassen is opgenomen in NEN 2687 en is in drie klassen verdeeld:
- Klasse 1:
A – Natuurlijke toevoer met natuurlijke afvoer;
C – Natuurlijke toevoer met mechanische afvoer. - Klasse 2:
B – Mechanische toevoer met natuurlijke afvoer;
D – Mechanische toevoer met mechanische afvoer. - Klasse 3:
D – Mechanische toevoer met mechanische afvoer in combinatie met Passief Bouwen.
Eisen
Om aan luchtdichtheidsklasse 1 te voldoen, zijn – met betrekking tot de draaiende delen – geen bijzondere acties nodig. Een enkele tochtstrip volstaat. Dat is anders bij luchtdichtheidsklasse 2. Om hieraan te voldoen, moeten voor wat de draaiende delen betreft de volgende criteria in acht worden genomen: goed geknevelde 2- en 3-puntssluitingen, nastelbaar hang- en sluitwerk, plus waar mogelijk luchtdichtingen prefabriceren. Om aan luchtdichtheidsklasse 3 te voldoen, zijn bovenop de acties genoemd bij luchtdichtheidsklasse 2 nog twee andere zaken noodzakelijk als het om draaiende delen gaat: het aanbrengen van eenzijdig afgeschuinde haakschoten en dubbele luchtdichtingen. Veel woningen hebben tegenwoordig een gebalanceerd ventilatiesysteem D. De draaiende delen in deze woningen moeten daarom voldoen aan luchtdichtheidsklasse 2. Ook kan de opgegeven infiltratie in de EPC-berekening ertoe leiden dat bij de draaiende delen aan de luchtdichtheidseisen uit luchtdichtheidsklasse 2 moet worden voldaan. Dit hoewel de woning een ventilatiesysteem behorende bij luchtdichtheidsklasse 1 heeft.
Praktijkmeting
Onbekendheid met het boven beschrevene leidt er in de praktijk regelmatig toe dat de draaiende delen niet aan de luchtdichtheidseisen voldoen. Bij controle van de luchtdichtheid komen de fouten – enkele luchtdichting en niet goed afgesteld hang- en sluitwerk – snel tevoorschijn. De gevolgen daarvan zijn zichtbaar op de afbeeldingen 1b, 2b en 3. Met rook of thermografische beelden worden de luchtbewegingen inzichtelijk gemaakt (afbeelding 5).
Toekomst
Bij luchtdichtheidsklasse 2 gaat het zonder dubbele luchtdichtingen en nastelbaar en knevelend hang- en sluitwerk niet meer lukken om de wettelijk geëiste luchtdichtheid te garanderen. Luchtdichtheidsklasse 3 heeft de toekomst, zie afbeelding 4. Drie luchtdichtingen bij draaiende delen zullen dan in veel gevallen standaard worden. Producenten zitten echter niet stil en innoveren verder. De Solidseal van Buva is hiervan een voorbeeld. Deze luchtdichting zorgt voor een veel dichtere sluiting bij draaiende delen. Zodoende kan wellicht luchtdichtheidsklasse 3 worden bereikt met slechts twee luchtdichtingen.
Ing. G. H. (Henk) Wegkamp
