De voordelen op een rij.
Het is inmiddels een hype geworden. Luchtdicht bouwen. Er zijn zelfs bouwers die er reclame mee maken. Slim gedaan, omdat de bewoner veel voordeel heeft van luchtdicht bouwen. Het scoort op meerdere onderdelen goed, vandaar dat het rendement van luchtdicht bouwen meervoudig – lees ++ – is.
Luchtdicht bouwen leidt tot energiebesparing en comfortverbetering. Maar er zijn meer redenen om luchtdicht te bouwen. Hieronder de belangrijkste voordelen:
- Minder tochtlekken;
- Betere geluidsisolatie;
- Energiebesparing;
- Lager benodigd vermogen van verwarmingsinstallatie;
- Helpt aantasting van de constructie voorkomen;
- Betere waterdichtheid van de constructie;
- Verbeterde werking van het ventilatiesysteem;
- Vermindering van te droge lucht in de winter;
- Minder snelle opwarming in de zomer;
- Betere rookdichtheid van de constructie.
Dat zijn nogal wat voordelen. Vreemd eigenlijk dat het zolang heeft moeten duren voordat de bouwers die ook zagen. Sommige voordelen spreken voor zich, andere hebben enige uitleg nodig. Laten we ze eens langslopen.
1. Minder tochtlekken
Ongecontroleerde luchtbewegingen van te koude lucht veroorzaken tochtklachten. Als een terrasdeur niet goed luchtdicht sluit, dan is de zitplaats direct voor de terrasdeuren niet meer bruikbaar in de koude periode. De klachten ontstaan altijd aan de loefzijde. Dus de winddrukzijde, daar waar koude lucht via kieren en gaten naar binnen wordt gedrukt. Veelvoorkomende tochtlekken zijn: draaiende delen, stopcontacten, dakdoorvoeren, afzuigkap, brievenbus, dakaansluitingen en ventilatieroosters.
2. Betere geluidsisolatie
Geluidsisolatie begint bij luchtdicht bouwen. Een geluidsisolerende deur heeft geen zin als je hem niet dicht doet. Luchtgeluid verplaatst zich door kieren en gaten. Alle maatregelen met betrekking tot luchtgeluidsisolatie hebben pas zin als de luchtgaten dicht zijn. Pas daarna speelt massa of massa-veer-massa een rol.
3. Energiebesparing
Koude buitenlucht die naar binnen tocht moet worden verwarmd. In ons klimaat is het buiten gemiddeld over het gehele jaar 10 °C kouder dan binnen. Soms is het veel kouder, soms warmer, maar gemiddeld is het temperatuurverschil 10 °C. Het energieverbruik voor het gedurende een jaar continu verwarmen van 1 m3 lucht met 10 °C is voor de bewoner circa 2,3 m3 aardgas. Een gemiddelde nieuwbouwwoning die luchtdicht is gebouwd, tocht gemiddeld continu 400 m3 per jaar en verbruikt dus 400 x 2,3 = 920 m3 aardgas onnodig. Vóór de hype van luchtdicht bouwen tochtten nieuwbouwwoningen wel 1000 m3 tot 1500 m3. Behoorlijke extremen, die zeer veel onnodig energie kosten.
4. Lager benodigd vermogen verwarming
Hoe minder koude lucht moet worden verwarmd, hoe minder sterk de kachel hoeft te zijn. Het vermogen van de verwarmingsketel wordt bepaald door de koudste periode. Ook dan moet de woning voldoende warm worden. Als de woning dus niet luchtdicht is gebouwd, zal met koude oostenwind een behoorlijk verwarmingsvermogen nodig zijn.
5. Voorkomt aantasting constructie
Als we niet luchtdicht bouwen, kan warme vochtige binnenlucht via kieren en gaten in de constructie komen en op koude plaatsen in de constructie condenseren. Inwendige condensatie noemen we dit. Meestal wordt de dampremmende laag gebruikt als middel bij luchtdicht bouwen. Daarmee worden dus twee vliegen in een klap geslagen. Inwendige condensatie veroorzaakt doorgaans grote financiële schade en maakt woningen ongezond.
6. Betere waterdichtheid constructie
Als er geen lucht doorheen kan, dan ook geen water. Simpel, maar waar. Bovendien speelt er nog een ander fenomeen. Door luchtdicht te bouwen kan bij winddruk de wind niet uit de spouw ontsnappen en zal tegendruk opbouwen. Door deze tegendruk zal regenwater niet in de spouw, maar langs de buitenkant van de gevel naar beneden lopen. Dit verschijnsel heet drukvereffening. Waterdichtheid van gebouwen zoals beschreven in de NEN 2778 berust voor een groot gedeelte op drukvereffening en daarmee dus op luchtdicht bouwen.
7. Verbeterde werking ventilatiesysteem
Als een gebouw niet luchtdicht is, zal aan de loefzijde de koude lucht naar binnen worden gedrukt en zal gelijktijdig aan de lijzijde de warme lucht uit het gebouw worden gezogen. Er ontstaat een zeer onwenselijke dwarsventilatie. Bij matige en sterke wind kan de ventilatiebox dit niet compenseren. De tochtstroming zal dan overheersen. Deze situatie is niet meer te controleren.
8. Vermindering te droge lucht
Koude lucht kan minder waterdamp opnemen dan warme lucht. Lucht van 0 °C met 2 gram waterdamp per m3 heeft een relatieve luchtvochtigheid van 50%. Verwarmen we deze lucht naar 20 °C, dan daalt de relatieve luchtvochtigheid naar circa 10%. Hoe meer koude lucht de woning binnenstroomt, hoe droger de lucht wordt. Een zeer oncomfortabele en ongezonde situatie.
9. Minder snelle opwarming
We weten het allemaal: als het buiten warm is, moet je de ramen sluiten. Als warme buitenlucht onbegrensd in de woning kan stromen, wordt de woning zeer snel te warm. Hetzelfde geldt voor warme buitenlucht die via kieren en gaten de woning binnenkomt. Hoe luchtdichter het gebouw, hoe beter we de warmte buiten kunnen houden.
10. Betere rookdichtheid constructie
Brand ontwikkelt zich in een vast patroon. Eerst ontstaat rook, dan hitte en daarna komen de vlammen. Een ruimte waarin brand uitbreekt, vult zich dus eerst met rook waarna de temperatuur in deze ruimte zeer snel erg hoog wordt. De luchtdruk in de ruimte neemt dan sterk toe. Hierdoor wordt rook via kieren en gaten in de constructie naar de aangrenzende ruimten geperst. Een brandwerende scheiding heeft daarom altijd een rookdichtheidseis. Hier is aan te voldoen door luchtdicht te bouwen.
Ing. G. H. (Henk) Wegkamp
