Luchtdetail vaak niet goed uitgevoerd.
Het goed luchtdicht uitvoeren van vloeraansluitingen op woningscheidende wanden is noodzakelijk om geluidslekken te voorkomen. In de bouwpraktijk blijkt zo’n luchtdicht detail nog niet zo eenvoudig. Vooral bij kanaalplaatvloeren ontstaan grote problemen, die zonder slopen niet meer op te lossen zijn.
Lucht is dun. Goddank, dat maakt ademen zo gemakkelijk. Het heeft ook nadelen. Luchtgeluid verplaatst zich door de lucht. Kleine openingen kunnen daarom al snel grote geluidslekken veroorzaken. Het goed luchtdicht uitvoeren van vloeraansluitingen op woningscheidende wanden is noodzakelijk om een goede weerstand tegen luchtgeluid te waarborgen tussen woningen onderling. Vooral bij toepassing van kanaalplaatvloeren.
Kanalen
Bij kanaalplaatvloeren kan geluid vanuit een woonvertrek via de centraaldoos in een kanaal komen, zie afbeelding 1. Maar ook de in de vloeren opgenomen installatiebuizen kunnen luchtgeluid in de kanalen brengen. Deze kanalen eindigen in de ankerloze spouw van de woningscheidende wand (afbeelding 2). Het luchtgeluid verplaatst zich via de spouw naar de kanalen van andere vloerplaten. Dit kunnen vloerplaten van dezelfde woning zijn, wat geluidsoverlast binnen een woning veroorzaakt. Net zo eenvoudig kan het geluid zo ook in kanaalplaatvloeren van aangrenzende woningen komen. Deze geluidsoverlast is meer storend voor bewoners, omdat het hun privésfeer aantast. Er zijn daarom wettelijke regels opgesteld voor de minimale geluidsisolatie waaraan een woningscheidende constructie moet voldoen.
Eisen
Artikel 3. 18, lid 1 en 3 van het Bouwbesluit beschrijft de eisen waar aan een rijtjeswoning of een woning in een woongebouw met betrekking tot geluidsisolatie moet voldoen:
- De volgens NEN 5077 bepaalde karakteristieke isolatie-index voor luchtgeluid voor de geluidsoverdracht van een besloten ruimte naar een verblijfsgebied van een op een ander perceel gelegen, aangrenzende gebruiksfunctie, is niet kleiner dan de in tabel 3. 17 aangegeven grenswaarde van 0 dB. Dit voorschrift geldt niet indien de aangrenzende gebruiksfunctie een lichte industriefunctie of een overige gebruiksfunctie is;
- De volgens NEN 5077 bepaalde isolatie-index voor contactgeluid voor de geluidsoverdracht van een besloten ruimte naar een verblijfsgebied van een op een ander perceel gelegen, aangrenzende gebruiksfunctie, is niet kleiner dan de in tabel 3. 17 aangegeven grenswaarde van 5 dB. Dit voorschrift geldt niet indien de aangrenzende gebruiksfunctie een lichte industriefunctie of een overige gebruiksfunctie is;
- De volgens NEN 5077 bepaalde karakteristieke isolatie-index voor luchtgeluid voor de geluidsoverdracht van een besloten ruimte naar een besloten ruimte niet zijnde een verblijfsgebied, van een op een ander perceel gelegen, aangrenzende woonfunctie, is niet kleiner dan de in tabel 3. 17 aangegeven grenswaarde van -5 dB;
- De volgens NEN 5077 bepaalde isolatie-index voor contactgeluid voor de geluidsoverdracht van een besloten ruimte naar een besloten ruimte niet zijnde een verblijfsgebied, van een op een ander perceel gelegen, aangrenzende woonfunctie, is niet kleiner dan de in tabel 3. 17 aangegeven grenswaarde van 0 dB.
Praktijk
Het maken van een goed luchtdetail laat in de praktijk nog al eens te wensen over. Zo is de isolatie te dun aangebracht (afbeelding 3), is de spouw niet overal even goed afgesloten (afbeelding 4), wordt harde isolatie gebruikt die niet absorbeert en niet vullend sluit (afbeelding 5) of is er helemaal geen afdichting (afbeelding 6). In het laatste geval moeten bouwers elk kanaal afsluiten met een prop isolatie. Een kunst L stofdop heeft minder effect; deze absorbeert geluid niet. Door het niet goed vullen van de spouw ontstaat een ander probleem. Bij het zetten van prefab wanden of kimblokken bij lijmwanden kan mortel in de spouw vallen en contactgeluid mogelijk maken, getuige de afbeeldingen 7, 8 en 9. Ook hiervoor bevat het Bouwbesluit eisen, zoals bovenstaand in artikel 3. 18, lid 2 en 4. Dat goede maatvoering de basis is voor goed detailleren, mag duidelijk zijn. De afbeeldingen 10, 11 en 12 tonen aan dat dit niet altijd lukt. Afgezien van afbeelding 12 zijn de problemen naderhand niet meer zonder slopen, en dus hoge kosten, op te lossen. Meer aandacht in de voorbereiding is niet overbodig. En nog belangrijker: goede instructie en controle op de bouwplaats. Oplossingen om aan de Bouwbesluit eisen te voldoen, zijn er twee punten die zorgvuldig betracht moeten worden: zorg ten eerste voor een goede kiervrije aansluiting van wand op vloer (afbeelding 13 en 14); vul de spouw ter hoogte van de vloer daarnaast volledig (door een overmaat aan isolatiedikte) met een minerale wol of elastisch schuim, zie afbeelding 15 en 16. Wie ankerloze spouwbladen gaat metselen, en dus veel valspecie kan verwachten, kan deze isolatie beter niet aanbrengen. Valspecie op de isolatie verbindt de spouwbladen met elkaar en schaadt meer dan dat het baat.
Ing. G. H. (Henk) Wegkamp
