Zink en condens gaan niet samen.
Rijtjeswoningen ‘koppelen’ met een zinken zalinggoot. Het is een prima methode, mits nauwkeurig uitgevoerd. Want al bij de kleinste onvolkomenheid ziet condens zijn kans schoon zink aan te tasten en zelfs te laten vergaan. Met ernstige lekkage tot gevolg. Enkele uitvoeringstips om dat te voorkomen.
Rijtjeswoningen worden in toenemende mate voorzien van een eigen kopgvevel, waarbij de daken haaks op de voorgevel staan. Boven de woningscheidende wand bevindt zich dan een zinken zalinggoot, zie afbeelding 1. Zink is een metaal en metalen geleiden warmte zeer goed. De warmte wordt door het zink doorgegeven aan de buitenlucht, aan sneeuw of aan ijs. Het metaal zelf verliest daarbij zijn warmte en wordt in en in koud. Bij een constructie onder de goot zoals afbeelding 2 laat zien, kan dat tot grote problemen leiden.
Luchtlekken
Deze constructie vertoont in de praktijk namelijk dikwijls een groot aantal luchtlekken. Daardoor kan warme lucht vanuit de ankerloze spouw en vanuit de zijdelings liggende ruimten onder bij de zinken zalinggoot komen. Condensatie is dan vaak het resultaat, zie afbeelding 3. De hoeveelheid condensatie kan dusdanig zijn, dat de bewoner denkt dat de goot lekt. Het probleem is naast snel merkbaar ook snel zichtbaar: na verloop van enige maanden verkleurt het zink, zoals op afbeelding 4.
Oxideren
Zink is een duurzaam product als het droog blijft of in contact komt met regenwater. Het wordt een heel ander verhaal als zink en condens met elkaar in aanraking komen. Condens is zuiver water, dat zink versterkt laat oxideren. Binnen een periode van twee jaar kan zink door condens vergaan zijn. De gevolgen van die sterke condensatie zijn goed te zien op afbeelding 5 en 6. Er zijn gewoon gaten in het zink gevallen. Op afbeelding 6 is bovendien ook de witte oxide te zien die is ontstaan door condensatie. Het mag duidelijk zijn: na lekkage door condensatie ontstaat na verloop van tijd ook ernstige lekkage door regenwater.
EPDM
De constructie kan eenvoudig veel minder gevoelig voor deze problemen worden gemaakt, door in plaats van zink een kunststof gootbekleding toe te passen. EPDM is hiervoor een prima alternatief. Het materiaal geleidt veel minder warmte dan zink en condenseert daardoor minder snel. Daarnaast is EPDM meer damp-open; er kan iets meer waterdamp naar buiten toe uittreden. Ook de levensduur is goed, in veel gevallen beter dan zink.
Dampdicht
Wie toch te maken krijgt met een zinken zalinggoot, kan bovenstaande problemen voorkomen. Het belangrijkste is dat de aannemer de constructie zo goed mogelijk dampdicht maakt, zodat waterdamp niet bij de onderzijde van de gootbekleding kan komen. Hiervoor is het noodzakelijk de ankerloze spouw vanaf de onderkant van de betonvloer volledig te vullen met minerale wol, inclusief de damprem. De isolatie mag dus in de damprem gewikkeld zijn. Ook de ruimte onder de gootbodem kan het beste vol geïsoleerd worden.
Damprem
Verder moet de bouwer voorkomen dat waterdamp via lekken bij de muurplaat naar de goot kan stromen. Waterdamp wil altijd naar een kouder gebied stromen. Houd het daarom aan de warme kant tegen! Op afbeelding 7 is die plaats met een groene lijn aangegeven. Het heeft de voorkeur de damprem door te zetten tot direct onder de gootbodem, dus over het dakelement. Dit is minder risicovol, omdat de onderlinge aansluitingen van de dakelementen vaak grote luchtlekken vertonen. Nauwkeurig werken is overigens een voorwaarde. Een klein lek in de damprem kan namelijk de situatie zoals op de afbeeldingen 4, 5 en 6 tot gevolg hebben. Honderd procent luchtdichtheid zal nooit lukken, maar streef hier wel naar. Het gaat erom dat er evenwicht in de constructie blijft. Dat wat er aan waterdamp aan de warme kant in kan, er aan de koude kant ook weer uit kan. Omdat de koude kant bij deze constructie wordt afgesloten met een zeer dampdichte gootbekleding, is het belangrijk om de warme kant nog beter te dichten dan de koude kant.
Ing. G. H. (Henk) Wegkamp
