De strijd tegen gladheid op de bouw.
Voor het plaatsen van wanden op vloeren is het noodzakelijk dat de vloer op deze plek ijsvrij is. Door er zout op te strooien, is dit gemakkelijk te realiseren. En het werkt relatief snel. Over de vraag wat het zout met de gebruikte materialen doet, denkt men echter nauwelijks na.
Het komt steeds vaker voor: baksteen metselwerk met witte uitslag (zie afbeelding 1). Erg mooi is het niet. Hoewel in de bouw dan van salpeteruitslag wordt gesproken – zout dus – betreft het hier meestal sulfaat. Deze witte uitslag verdwijnt in een warmere periode als sneeuw voor de zon, maar komt in een kouder jaargetijde gewoon weer terug. Een proces dat jaren kan duren. Echter zonder schade. Want de poriën in bakstenen zijn zodanig groot dat het zout de ruimte heeft als het door kristallisatie uitzet.
Drukkracht
Dat is anders als op de bouwplaats zout wordt gestrooid. Dit zout komt ook in contact met materialen die relatief kleine poriën hebben. Denk aan kalkzandsteen en beton. Stenen voor binnenwanden worden tegenwoordig in folie verpakt op pallets aangevoerd op de bouwplaats. Deze stenen zijn dus droog. Zuigen de droge materialen het zoute dooiwater op in hun poriën, dan kan er wel schade ontstaan. Het zout gaat kristalliseren in de poriën, het zet uit en heeft ruimte nodig. In de te kleine poriën ontstaat een drukkracht die zo groot kan worden dat het materiaal uit elkaar barst. Er breken grote schilfers af, zoals afbeelding 2 toont. Dit proces is aangetoond door onderzoek met een MRI-scan.
Schade vermijden
Strooizout wordt op meerdere plaatsen op de bouw ingezet. Op steigers, vloeren, daken, looppaden en wegen. Niet alleen het strooizout op vloeren en daken veroorzaakt bovengenoemde schade. Ook het strooizout op de steigers komt via het dooiwater in contact met kalkzandsteen binnenwanden en betonelementen. En ook strooizout op looppaden/ -wegen kan via opspattend water schade veroorzaken. Het is dus niet goed te beheersen.
Alternatief
Het beste alternatief is het afdekken van vloeren en wanden zodat daar geen ijs kan ontstaan. Steigers kunnen worden voorzien van een doek of folie. Door minder schade en verlet-uren worden de meerkosten van het afdekken vaak snel terugverdiend. Kiezen aannemers hier niet voor of wordt het vergeten, dan is er nog een andere optie: verwijder het ijs en stook met een brander de vloerranden of muren waarop gemetseld of gelijmd moet worden droog. Een zeer tijdrovende klus. Grof zand en/of split zijn ook goede alternatieven voor het bestrijden van gladheid op steigers, vloeren, looppaden en wegen.
Voorbereiden
Zoals bijna altijd zit de oplossing in het verbeteren van het proces. Regeren is vooruitzien. Door voorbereid te zijn en het proces te veranderen of bij te sturen, voorkomen aannemers veel schade en verstoring. Bij schade aan wanden – afbeelding 2 en 3 – moeten zij dan ook eerst de hand in eigen boezem steken. Niet het materiaal is de oorzaak maar het proces, de inzet van zout. Bedenk: zout in een open wond blijft ook niet zonder gevolgen!
Ing. G. H. (Henk) Wegkamp
